/// Nasz biuletyn
GRUDZIEŃ 2006 - STYCZEŃ 2007
 
NR 70

 

SPOTKANIE ZE śW. MIKOŁAJEM


Serdecznie zapraszamy 16.12. w sobotę o godz.15.30 do sali parafialnej przyulicy Puistokatu 1 w Helsinkach. Wspólne śpiewanie kolęd, św. Mikołaj z workiem słodyczy dla dzieci, będzie opłatek z Polski oraz tradycyjny świąteczny poczęstunek..... Zachęcamy Panie, Panów TAKŻE!, do przyniesienia swoich własnych przysmaków na nasz wspólny świąteczny stół!


POLONIA W TURKU


W dniu 19.11, po mszy św. za zmarłych odprawionej przez ks .Piotra Gębarę odbyło się tradycyjne spotkanie andrzejkowe. Zarząd powitał licznie zebranych, którzy z trudem mieścili się w Sali parafialnej. Solenizantom, którzy otrzymali kwiaty odśpiewano sto lat. Stół był obficie zaopatrzony, tak, że niczego nie zbrakło. Spotkanie przeplatane wspólnym śpiewem przebiegło w prawdziwie rodzinnej atmosferze.
_ Kolejne spotkanie odbyło się 3 grudnia, zaraz po polskiej mszy św. o godz 16.30. Pomimo już rozpoczynających się urlopów świątecznych w kościele zebrało się około 60 osoób. Listę obecnosci na spotkaniu przy kawie podpisały 24 osoby. Prezes Zdzisław Mackiewicz powitał zebranych podkreślając, że jest to nasze ostatnie spotkanie w tym roku. W imieniu zarządu złożył wszystkim serdeczne życzenia świąteczne i noworoczne. Następnie w imieniu wszystkich zebranych podziękował księdzu Piotrowi za Jego inicjatywę w odprawianiu mszy w języku polskim, oraz za to, że w sali parafialnej możemy odbywać nasze spotkania. Stanisława Heimo wręczyła księdzu symboliczny amarylis.
Na zakończenie ustalono, że nastepne spotkanie, poprzedzone mszą na której będą śpiewane polskie kolędy, odbędzie się w sobotę dnia 20 stycznia 2007 r. o godz.16.30.

Zdzisław Mackiewicz



WALNE ZEBRANIE


Walne Zebranie Zjednoczenia Polskiego w Helsingforsie odbędzie się w niedzielę 21.01.2007. o godz. 17.00 w sali parafialnej św. Henryka, przy Puistokatu 1 w Helsinkach.
Program Walnego Zebrania:
* rozpatrzenie rocznego sprawozdania zarządu
* rozpatrzenie sprawozdania Komisji rewizyjnej
* zatwierdzenie bilansu za rok 2006
* wybory prezesa, wiceprezesa i członków zarządu na rok 2007
* wybory komisji rewizyjnej na rok 2007
* ustalenie składek członkowskich na 2007 rok
* wolne wnioski

Według § 6 Statutu Zjednoczenia Polskiego na Walnym Zebraniu powinno być obecnych co najmniej 1/3 zarejstrowanych członków. O ile na zebraniu nie będzie wymagającej liczby członków koniecznych do powzięcia prawomocnych uchwał, zarząd zwołuje kolejne Walne Zebranie w tym samym dniu na godz. 17.30 i w tym samym miejscu, czyli w sali parafialnej przy Puistokatu 1. W takim przypadku zebranie będzie prawomocne niezależnie od ilości zebranych członków.
Przypominamy, że prawo do głosowania mają aktualni członkowie Zjednoczenia, którzy opłacili składki za rok 2006 w terminie do 31.12.2006.

Zapraszamy na Walne Zebranie!

zarząd

W numerze:

Str. 1. aktualności, Polonia w Turku
Str. 2. koncert listopadowy, o Bożym Narodzeniu i zwyczajach
Str. 3. opłatek wigilijny
Str. 4. karnawał i karnawałowa wycieczka, lyhyesti suomeksi

 

Nasz biuletyn
strona 1

 

KONCERT LISTOPADOWY


11 listopada 2006 odbył się w kościele Temppeliaukio kolejny koncert muzyki polskiej z okazji Swięta Niepodległości RP, organizowany przez Zjednoczenie Polskie już od 1994 roku. Solistką tegorocznego koncertu była Elżbieta Guzek-Soini, lektor Akademii Sztuki (AMK) w Turku. Znakomita polska pianistka zareprezentowała licznie zebranej publicznosci (okolo 350 osób) bardzo interesujący program polskiej literatury pianistycznej.
--- Cieszymy sie, że te koncerty to juz tradycja w kalendarzu wydarzeń muzycznych w Helsinkach; mamy bardzo wielu wiernych słuchaczy wsród Finów, czego niestety nie można powiedzieć o Polakach tutaj mieszkających.
--- Koncert zaszczycił swą obecnością Ambasador RP, Pan Andrzej Szynka, który po powitaniu publiczności przez Honorowego Prezesa Zjednoczenia wygłosił krótkie okolicznościowe przemowienie.
--- Elżbieta Guzek-Soini tak komentuje wybór kompozytorów i utworów:
" Program recitalu - zawierający utwory Chopina, Paderewskiego, Szymanowskiego i Magina - wielkich Polaków - wspaniałych przedstawicieli polskiej muzyki i kultury na swiecie, to prawie 200 lat naszej historii; w tym czasie mieści się tworczość tych kompozytorów. Chopin tak bardzo polski zwłaszcza w mazurkach i polonezach niezłomnie walczył o wolną Polskę poprzez swoja muzykę. Paderewski-wspaniały kompozytor i pianista, ale również mąż stanu-wywalczył dla Polski niepodległość.
Szymanowski, który umiłował polskie góry... w mazurkach jakby zabrzmiały dzwięki z Podhala. Magin - kompozytor i pianista - w tak wielu utworach muzykuje w oparciu o polskie tańce ludowe.. uparcie wraca do kolorytu polskiej ziemi, polskiej kultury.
Poprzez wspaniałą muzykę tych kompozytorow - chciałam wraz z publicznością uczcić 88 rocznicę Niepodległości Polski. Mam nadzieję, że mi się to udało."

Elżbieto, dziękujemy za tak piękny program, życzymy dalszych pedagogicznych sukcesów i dalszych tak udanych recitali.

Michał Zieliński

Zarząd Zjednoczenia składa również bardzo serdeczne podziękowania – Pani Elżbiecie przede wszystkim! ale także wszystkim osobom pomagającym w organizacji tych listopadowych koncertów, włącznie z najbardziej zaangażowaną w to osobą: dziękujemy Michale i prosimy o następne koncerty!

zarząd

 

O BOŻYM NARODZENIU I ZWYCZAJACH


Boże Narodzenie to w tradycji chrześcijańskiej święto upamiętniające narodziny Jezusa. Boże Narodzenie to święto stałe, wypadające 25 grudnia. Poprzedzone jest okresem czterotygodniowego postu, zwanego Adwentem. W niektórych kościołach chrześcijańskich święta Bożego Narodzenia zaczynają się od dnia poprzedzającego rocznicę narodzin Jezusa - Wigilii (wieczór 24 grudnia), zwanej w Polsce regionalnie Gwiazdką. W dniu tym obowiązuje tradycyjny post ścisły jakościowy (od mięsa) i ilościowy (można spożywać 3 posiłki w tym jeden do syta - jest to uroczysta kolacja), do której tradycja nakazywała zasiadać po pojawieniu się na niebie pierwszej gwiazdki, na pamiątkę gwiazdy prowadzącej Trzech Króli do stajenki). Świętowanie Wigilii, ani tradycyjny post w tym dniu nie są wspólne wszystkim chrześcijanom, np. protestanci i prawosławni nie zachowali specjalnych przepisów odnośnie jedzenia lub niejedzenia mięsa. Warto mimo to odnotować, że w Polsce również i mniejszości wyznaniowe przestrzegają wigilijnego postu ze względu na specyficzną tradycję naszego kraju. Obowiązek postu zniesiono w Kościele katolickim w roku 1983 (Nowy kodeks kanoniczny), w Polsce episkopat podtrzymywał post wigilijny specjalnym dokumentem aż do roku 2003 - obecnie post w Wigilię jest jedynie zalecany. Trudno wyobrazić sobie jednak zaniechanie tego, specyficznego właściwie tylko dla Polski i Litwy, zwyczaju wigilijnego. Polska literatura kulinarna podaje, że liczba gości w czasie wieczerzy wigilijnej powinna być parzysta (plus jeden talerz dla nieobecnych /zmarłych / niespodziewanych przybyszów/ Dzieciątka). Natomiast nie ma zgodności co do liczby potraw: według niektórych źródeł powinna ona wynosić 12, zaś w innych podkreśla się, że winna być nieparzysta, generalnie 13 u magnatów, 11 u szlachty, 9 u mieszczaństwa. Te 13 potraw jest górną granicą. Ale według księcia J. O. Radziwiłła, można spróbować wszystkich ryb, które są liczone jako jedno danie. O północy w Kościele Rzymskokatolickim odbywa się uroczysta msza zwana Pasterką. Następny dzień (25 grudnia) jest nazywany Bożym Narodzeniem, a 26 grudnia to drugi dzień świąt obchodzony na pamiątkę Św. Szczepana, męczennika za wiarę chrześcijańską.
--- W Polsce, w większości rodzin Boże Narodzenie jest obchodzone jako święto gromadzące wielu krewnych. Typowymi atrybutami są: opłatek, choinka, a często i szopka, prezenty, postać obdarowująca dzieci i dorosłych prezentami; zazwyczaj rolę te pełni Święty Mikołaj, ale w zależności od regionu może być to: Dzieciątko (Górny Śląsk), Aniołek (Galicja) lub Gwiazdor (Wielkopolska, Kujawy, Pomorze), (pierwsza) gwiazdka, karp, piernik, kutia lub makówki oraz kompot z suszonych owoców (śliwki, jabłka, gruszki)...

"wyczytane" w Internecie

Nasz biuletyn
strona 2

 

OPŁATEK WIGILIJNY


Opłatek jest rodzajem ciasta pieczonego z pszennej mąki bez dodatku drożdży, kwasu, soli w bardzo cienkich i kruchych płatkach. Zwany też świętym, anielskim chlebem pojawia się na polskim stole raz w roku w czasie wieczerzy wigilijnej. Tradycja nakazuje rozpocząć ją wówczas, gdy na niebie ukaże się pierwsza gwiazda, kojarzona z gwiazdą betlejemską, narodzinami Jezusa, wędrówką Trzech Króli i pasterzy.
---
Wieczerzę wigilijną poprzedza wyłącznie polski i mało znany poza Polską obyczaj dzielenia się opłatkiem. Ceremonię rozpoczyna ojciec rodziny - gospodarz. Łamie się opłatkiem i składa życzenia żonie, po czym każdy z obecnych bierze opłatek z talerza i obchodzi wszystkich zebranych, życząc najbliższym zdrowia, szczęścia, miłości, spokoju, pomyślności i radości. Przed Wigilią podobne życzenia przesyłamy wraz z opłatkiem bliskim osobom, które nie mogą być obecne na uroczystej kolacji .
--- Do dnia dzisiejszego kawałki opłatka składane są na dodatkowym talerzu przeznaczonym dla nieoczekiwanego gościa, np. wędrowca lub ducha zmarłego , na którego czeka wolne miejsce przy wigilijnym stole. Dawniej dusze zmarłych członków rodziny zapraszano na Wigilię, wołając: Pójdźże dziadku do obiadku! Zapalano dla nich dodatkową świecę, uchylano okno lub drzwi i pozostawiano na noc na stole resztki wieczerzy.
--- Wzruszający obrzęd łamania się opłatkiem sięga prawdopodobnie XVIII wieku, choć jego początki wiąże się ze wczesnochrześcijańskim zwyczajem dzielenia się chlebem poświęconym w czasie mszy wigilijnej. Na początku XX wieku zwyczaj dzielenia się opłatkiem był znany na obszarze prawie całej Polski. Najpóźniej pojawił się na terenach Warmii, Mazur, części Pomorza i Śląska. Na niektórych obszarach Śląska opłatek był zwany radośnikiem, gdyż polany miodem czy posmarowany masłem stanowił nielada przysmak dla dzieci.
--- W dawnych czasach wyrobem opłatków zajmowali się zakonnicy, później organiści i kościelni, a obecnie świeckie piekarnie. W przeszłości wypiekano opłatki w prostokątnych szczypcach wykonanych z żelaza. Wlewano do nich mąkę zmieszaną z wodą i wkładano do żaru na kilka minut. Dziś piecze się opłatki w specjalnych piekarniach. Do ich produkcji tradycyjnie używa się dobrej jakości mąki pszennej i czystej wody, które to składniki miesza się w mieszalniku. Rozczyn powinien osiągnąć gęstość ciasta naleśnikowego. Za pomocą lejka szybkim, posuwistym ruchem wlewa się cienką warstwę ciasta na rozgrzane matryce. Na wewnętrznych częściach elektrycznych matryc wygrawerowane są w metalu różne scenki związane z Bożym Narodzeniem i rozmaite świąteczne napisy, które pojawiają się na upieczonych opłatkach. W matrycy wypieka się przez około półtorej minuty jeden arkusz opłatkowy.

 

 

Mieści się na nim sześć dużych opłatków o wymiarach 10 cm x 18 cm. Następnie gorące, cienkie (o grubości od 1 mm do 1,5 mm) i łamliwe arkusze trzeba jak najszybciej przenieść do obcinarki i pociąć na 6 dużych lub 18 małych opłatków. Czynność przenoszenia wypieku powinna trwać krótko, gdyż po wyjęciu z matrycy upieczone ciasto opłatkowe szybko chłonie wilgoć i wówczas pojawiają się na nim wybrzuszenia. Pofalowane arkusze nie można pociąć na opłatki , bo kruszą się i pękają na drobne kawałki. Praca przy wypieku opłatków wymaga więc zręczności, sprawności i dużej wprawy.
--- Pocięte i posortowane opłatki pakuje się do kartonow i szczelnie zamyka. Muszą tam leżakować około miesiąca. W tym czasie zmienia się ich smak - z typowego dla ciasta na charakterystyczny dla lekkich, delikatnych mgiełek - opłatków. Po miesiącu można je wkładać do mniej lub bardziej ozdobnych woreczków, opasywać pokrytymi wzorami opaskami i dodawać papierowe gwiazdki.
--- Opłatki są białe i kolorowe. Pierwsze zarezerwowane są dla ludzi, drugie przeznacza się dla zwierząt i piecze w identyczny sposob, dodając do ciasta atestowane barwniki spożywcze. Do naszych czasów przetwał zwyczaj obdzielania opłatkiem najczęściej koloru żółtego, pomarańczowego, różowego lub zielonego wszystkich zwierząt towarzyszących człowiekowi. Zwierzęta otrzymywały też opłatki dodawane do resztek potraw wigilijnych, które po wieczerzy zanosiła im gospodyni lub gospodarz.
--- Przez lata wierzono w magiczną moc kolorowego opłatka. Miał on chronić zwierzęta przed chorobami, wilkami, urokiem, a także sprawiać, że obdarowane nimi w wigilijną noc cudów, o północy mówiły ludzkim głosem.
--- Siła pięknej tradycji łamania się opłatkiem, połączona ze składaniem życzeń, sprawiła, że w czasach współczesnych obrzęd ten zawitał do zakładów pracy, instytucji, organizacji. Na stale w ich kalendarzach zostały więc umieszczone uroczystości organizowane w okresie przedświątecznym, a nazwywane w języku potocznym opłatkiem lub spotkaniem opłatkowym.
--- Przenoszenie tej wzruszającej tradycji poza krąg rodzinny wynika z magicznej mocy opłatka i jego znaczenia symbolicznego. Ta piewsza wyrasta z ludowych przekonań, iż kto w Wigilię z drugim dzieli się opłatkiem, ten będzie w następnym roku żył w dostatku i dzielił się chlebem z innymi, a zgubiwszy się w lesie, odnajdzie drogę do domu, gdy przypomni sobie, z kim łamał się opłatkiem.
--- Opłatek jest symbolem chleba, a tradycyjne dzielenie się nim stało się znakiem jedności, pojednania, zgody i braterstwa w rodzinie. W świadomości Polaków funkcjonuje jako znak pokoju, miłości i przyjaźni i dlatego z pietyzmem jest kultywowany i przekazywany następnym pokoleniom.

Teresa Zejda

Nasz biuletyn
strona 3


KARNAWAŁ


---- W okresie poświątecznym organizuje się jasełka - amatorskie przedstawienia osnute wokół motywu Bożego Narodzenia. Na wsi jeszcze dziś spotyka się kolędników, wędrujących od domu do domu z gwiazdą lub szopką. Zgodnie z tradycją, oczekują oni "zapłaty za wizytę". Dawniej częstowano ich smakołykami ze świątecznego stołu, obecnie najczęściej daje im się drobne datki. Często występują w przebraniu, improwizując sceny luźno związane z wątkami biblijnymi. Tu i ówdzie utrwaliła się stała obsada: Herod, Anioł, Diabeł, Śmierć, czasem jeszcze Cygan, niedźwiedź lub kozioł.
---- Nowy Rok i poprzedzająca go zabawa sylwestrowa rozpoczynają karnawał - czas hucznych, połączonych z tańcami zabaw. Spośród tradycyjnych polskich rozrywek, które przetrwały do dziś, warto wspomnieć o kuligach, popularnych przez wieki wśród szlachty. Kulig, czyli korowód sań sunął od dworu do dworu, a w każdym z nich czekał na gości obfity poczęstunek, po którym rozpoczynały się tańce. Obecne kuligi mają znacznie skromniejszą oprawę. Zimowe wyprawy na saniach kończą się zwykle biesiadą przy ognisku, podczas której jada się przysmaki z pieczonej kiełbasy lub mięsa czy tradycyjny polski bigos.
---- Ostatni czwartek karnawału, tzw. tłusty czwartek to dzień, w którym na stołach królują słodkie przysmaki smażone na tłuszczu: pączki - puszyste kule z drożdżowego ciasta nadziewane konfiturą, oraz chrust, czyli faworki - cieniutkie, kruche paseczki ciasta przewleczone przez nacięcie w środku. Karnawał kończy huczna zabawa w nocy z wtorku na środę popielcową, czyli "śledzik", lub "śledziówka". Danie wieczoru - śledź w najrozmaitszych wariantach - to zapowiedź nadchodzącego postu.

"wyczytane" w Internecie

WYCIECZKA KARNAWAŁOWA
13-14.01.2007


Przypominamy raz jeszcze o terminie zgłoszeń na tradycyjnią wycieczkę karnawałową. Zgłaszać się można do Krystyny (tel. 040 5800102) do dnia 14.12.2006! Dokładne informacje o wycieczce były w poprzednim numerze biuletynu. Są także na stronach internetowych Zjednoczenia.

zarząd



Wesołych Świąt Bożego
Narodzenia
oraz Szczęśliwego Nowego Roku!

życzy zarząd Zjednoczenia Polskiego


LYHYESTI SUOMEKSI


* Perinteinen Joulujuhla on lauantaina 16.12.2006 klo: 15.30 Pyhän Henrikin seurakuntasalissa, Puistokatu 1, Helsingissä. Kahvitarjoilu ja Joulupukin vierailu. Toivomme että jokainen tuo omatekoisia erikoisherkkuja meidän yhteisen juhlapőydän.
Yhdistyksen hallitus toivottaa kaikki tervetulleiksi

* Yhdistyksen vuosikokous pidetään sunnuntaina 21.1.2007 klo 17.00 Pyhän Henrikin kirkon seurakuntasalissa, osoite: Puistokatu 1, Helsinki.
Kokouksen ohjelma:
* toimintakertomuksen hyväksyttäväksi esittäminen,
* tilintarkastuskertomuksen käsittely,
* tilinpäätőksen hyväksyttäväksi esittäminen,
* yhdistyksen puheenjohtajan, varapuheenjohtajan ja hallituksen jäsenten valinta vuodelle 2007,
* tilintarkastajien valinta vuodelle 2007,
* vahvistetaan vuoden 2007 jäsenmaksun suuruus,
* muut asiat.
Tervetuloa!-------------------- Hallitus

Tervetuloa Karnevaalimatkalle Tallinnaan!
Viimeiset ilmoittautumiset 14.12.2006 mennessä:

poltravel.krystyna@kolumbus.fi
tai puh.09-7244153 / Krystyna

Hyvää Joulua
ja Onnellista Uutta Vuotta!


Na scyńści na zdrowie
na to Boże Narodzyni
Cobyście byli zdrowi weseli
jako w niebie janieli
Cobyście mieli pełno gosci
jako na gałonzce łości
Cobyście mieli pełne łobory pełne pudła
coby wom gospodyni przy piecu nie schudła
Coby sie Wom darzyło kopiło
dyślem do stodoły łobruciło
Tak Wom Boze dej
HEJ HEJ HEJ

Zjednoczenie Polskie w Helsingforsie
PL 279
00120 Helsinki
e-mail: zpolskie@polonia-finlandia.fi
http://www.polonia-finlandia.fi
Konto bankowe: Nordea-Senaatintori 124750-1263
Tel. +358 (0) 40 5800102

Zarząd
Prezes
Wiceprezes
Sekretarz
Skarbnik
Członek
Członek


Alicja Sollamo
Henryk Bigos
Krystyna Hyyryläinen
Robert Janasik
Brigida Antikainen
Piotr Rajecki

Nasz biuletyn
strona 4